Opowieść griota (Un griot raconte)
reż. Adam Różański
rok prod. 2008.
Czas trwania: 55 min.
Dokument muzyczny. Film osobisty, zbudowany wokół monologu narracyjnego Adama Drame, afrykańskiego bębniarza, potomka rodu griotów Drame, kasty strażników wieloletniej tradycji afrykańskiej. Narracja bohatera jest wygłoszona w języku dioula, ojczystym języku artysty. Jest oszczędna i precyzyjna, lecz wiarygodna. Została napisana na podstawie książki Jeliya-etre griot et musucien aujourdhui Arlette Senn Berloz i rozmów z artystą nagranych przez reżysera. Film Różańskiego jest dokumentem reporterskim. Takim, który kamerą próbuje zanotować chwile z życia bohatera w sposób dyskretny i wiarygodny. Adama Drame komentuje zdjęcia, które oglądamy na ekranie, podaje ważne, czasem zaskakujące widza informacje. Griot opowiada o istniejącym zagrożeniu dla afrykańskiego dziedzictwa kulturowego, które wynika z ignorancji Afrykańczyków wobec ich własnej tradycji. Drame należy do tych nielicznych, którzy zachowują tradycyjny styl życia mimo i wbrew pokusom błyszczącego, bogatego świata. Griot opowiada o swej drodze muzycznej, o swoim instrumencie, o stylu grania i karierze muzycznej, która trwa ponad 40 lat. Mówi szczerze o swojej wierze i o funkcji religii w dzisiejszej Afryce. To film przepełniony muzyką: w wykonaniu solowym, z innymi muzykami; rozbrzmiewającej na co dzień w Burkinie Faso. Jesteśmy na ulicach Bobo-Dioulasso, kulturalnej stolicy Burkiny, w tak zwanych kabaretach, w których całymi dniami świetni muzycy grają za symboliczne wynagrodzenie.
Opowieść griota to film o dojrzałym muzyku, którego życiowa postawa – pełna świadomość realizowania swojej misji społecznej; są osnową tematyczną filmu. Adama Drame to współczesny i ortodoksyjnie wierny tradycji griot; to Afrykańczyk, który agresywnie broni i bezbronnie traci swą tożsamość, to Afrykańczyk zagrożony ekonomicznym i kulturowym kolonializm; który opiera się kuszącej karierze w Europie Zachodniej, choć od 25 lat pracuje tam często. Człowiek, który strzeże swej własnej tradycji i kultury. Mimo wszystko. Dumny Afrykańczyk w Paryżu i w Burkinie Faso.
Adam Różański urodził się w 1957 w Warszawie. Od roku 1965 mieszkał w Izraelu, gdzie w 1975 ukończył gimnazjum. Studiował architekturę a później fotografię (dyplom w 1987) w FH Koln. Po studiach powrócił do Izraela. Przez kolejne 2 lata (1987-89) pracował jako operator kamery w publicznej telewizji. W latach 1990-1996 pracował jako niezależny operator kamery przy filmach telewizyjnych i dokumentalnych. Jednocześnie od roku 1993 pracował jako operator Steadicamu przy produkcji filmów fabularnych, reklamowych i innych. W 2000 otrzymał przyznawaną corocznie w Rzymie prestiżową nagrodę dla operatorów steadicamu International Steadicam Award. W roku 1996 Różański wyemigrował do Polski, gdzie pracował jako operator kamery i Steadicamu przy filmach fabularnych i reklamowych. W latach 1999-2004 pracował jako operator kamery i Steadicamu we Francji głównie przy filmach fabularnych uznanych twórców kina Francuskiego: Sophie Marceau, Graham Guit, Daniele Thompson, Anne Fontaine czy Francois Stevenin. Opowieść Griota to jego debiut reżyserski.
Namibia. Ludobójstwo a II Rzesza
reż. David Adetayo Olusoga
rok prod. 2005
Czas trwania: 59 min.
Film opowiada o Namibii w okresie kolonialnym lat 1904-1907. Tematem filmu są czystki etniczne i narodziny niemieckiego ludobójstwa.. Film jest jedną z nielicznych relacji ciemnej i zapomnianej karty historii kontynentu, kiedy to idea „supremacji białej rasy” kształtowała politykę zachodnich imperiów kolonialnych – to na jej tle powstawała terminologia nazizmu, w tym teoria Lebensraum, „przestrzeni do życia”. Ponad 30 lat przed wprowadzeniem owych idei w praktykę na gruncie europejskim, 75 procent ludu Herero, rdzennych mieszkańców Namibii – najcenniejszej z kolonii niemieckiego imperium – padło ich ofiarą.
Namibia. Ludobójstwo a II Rzesza jest zatem brakującym ogniwem ewolucji imperializmu: śledzi losy Herero, stanowiących – jak cała wówczas ludność Afryki, a później również „niechciane” społeczności Europy – przedmiot eksploatacji, a równocześnie badań, które miały na celu wskazać ich niższość wobec „rasy wybranej”. W końcu, film kreśli sylwetki wiernych prototypów architektów nazizmu, jak Eugen Fischer – idol i nauczyciel Josefa Mengele. Nie dziwi więc, że ujęcia ilustrujące tragiczną historię Namibii poprzedzone są kadrami z niemieckich obozów koncentracyjnych w Oświęcimiu.
W razie deszczu – pokaz przeniesiony do budynku.
Wstęp wolny
