adaptacja sceniczna: Igor Sawin
współpraca: Piotr Cieplak, Paweł Czepułkowski
aranżacja przestrzeni, kostium: Dorota Roqueplo
występuje: Janusz Gajos
czas trwania: 1 godz. 15 min.
Powrót Janusza Gajosa do pochodzącej z 1971 roku książki Andrzeja Szczypiorskiego. Pierwsza wersja spektaklu miała swoją premierę w 1994 roku. Reżyserem był Krzysztof Zaleski. Teraz Gajos odrzuca prawie wszystko z tamtej wersji, łącznie z kostiumem postaci. Potrzebuje tylko krzesła i słów. Gajos jako Jan zdaje mieszkańcom Gandawy relację z obłędu, jakiego był świadkiem. Przenosimy się pod koniec piętnastego wieku, do miasta w Burgundii. Nie ma dziś już takiego królestwa, ale model klęsk, terroru i prześladowań jakiego doświadczyło Arras jest nadal aktualny. Gajos uczciwie, może trochę z ironią i nadmiernym dystansem relacjonuje wypadki znane z powieści Szczypiorskiego, klątwę, zarazę, rolę biskupa Alberta, kolejne procesy. Jesteśmy u narodziny totalitaryzmu, obserwujemy eskalację fanatyzmu i triumf ciemnoty. Emocje rodzą się w nas, aktor pozostaje chłodny. Może dlatego, że wie, iż raz wyzwolonego obłędu już nie można zatrzymać, maszyna zła poszła w ruch. W finale dostajemy informacje o braku kary dla mieszkańców Arras, uczestników i prowodyrów rewolucji. Bohater Gajosa opowiada o cenie wybaczenia i zapomnienia.
Popis wielkiego aktora, lekcja skupionej narracji! Janusz Gajos!
Łukasz Drewniak, kurator programu teatralnego w Teatrze Starym
