W ramach projektu „Od Unii Lubelskiej do Unii Europejskiej” 15-16 października 2019 odbyły się dwie debaty społeczno-historyczne w miastach Dniepro i Krzywy Róg. W wydarzeniach uczestniczyło ponad 500 osób. Wśród nich byli przedstawiciele władz miejskich, naukowcy, studenci i dziennikarze.
- 15 października w Centralnym Pałacu Kultury debatę otworzył mer Krzywego Rogu, Pan Jurij Wiłkuł oraz dyrektor Centrum Współpracy Międzynarodowej Urzędu Miasta Lublin, Pan Krzysztof Stanowski. O projekcie opowiedziały z polskiej strony Aleksandra Zińczuk, zaś z ukraińskiej – Olesia Budko. Dyskutanci poruszyli szereg kontekstów historycznych, skupiając się przede wszystkim na analizie Unii Lubelskiej oraz współczesnych wątkach idei Partnerstwa Wschodniego, Unii Europejskiej i NATO. Podczas debaty głos zabrali min. dr Oleg Repan i Yurii Viznytsia.
- 16 października, odbyła się w Dnieprze debata o charakterze sesji naukowej pt. "450-lecie Unii Lubelskiej". W Pałacu Kultury Studentów Narodowego Uniwersytetu im. O. Honczara w Dnieprze, dyskusję otworzyli Serhij Switlenko, dziekan Wydziału Historycznego Narodowego Uniwersytetu Olesia Honchara w Dnieprze oraz Krzysztof Łątka, dyrektor Wydziału Projektów Nieinwestycyjnych Urzędu Miasta Lublin. Dyskutanci poruszali szeroką problematykę relacji międzynarodowych. Punktem wyjścia była np. ugoda perejasławska, unia polsko-litewska, grupy wyznaniowe Rzeczpospolitej XVI i XVII w. W debacie wzięli udział: dr Igor Szczupak, dr Oleg Repan, dr Yurii Sviatets, Krzysztof Stanowski oraz dr Andrzej Szabaciuk (KUL). Delegację lubelską reprezentowali również Anna Jastrzębska - kierownik referatu ds. Inicjatyw Wschodnieuropejskich Wydziału Projektów Nieinwestycyjnych i kierownik projektu, Wiktor Swincicki.
Ponadto Dyrektor Krzysztof Stanowski w obu miastach zaprezentował wystawę "Od Unii Lubelskiej do Unii Europejskiej".
Delegacja lubelska odwiedziła m.in. Pierwsze Muzeum Ato w Dnieprze, Agencję Rozwoju Miasta Dniepro, Ukraińskie Centrum Badań Holokaustu „Tkuma”, Muzeum Historii Żydów Ukrainy i Historii Holokaustu w Dnieprze. Dodatkowo Aleksandra Zińczuk, kierownik merytoryczny projektu, poprowadziła wykład „Przezwyciężanie trudności pamięci. Historia mówiona a II wojna światowa” dla studentów Narodowego Uniwersytetu im. Olesia Honczara w Dnieprze.
Projekt „Od Unii Lubelskiej do Unii Europejskiej” przywołuje szereg ważnych dla Polski rocznic przypadajacych w 2019 roku: 450. rocznicę Unii Lubelskiej, 80. rocznicę wybuchu II wojny światowej, 30. rocznicę jesieni narodów i upadku muru berlińskiego, 15. rocznicę wstąpienia Polski do UE oraz 10. rocznicę powstania Partnerstwa Wschodniego (PW). Celem projektu jest poszukiwanie odpowiedzi m.in. na pytania: Jaką rolę może obecnie odgrywać Polska w sytuacji niepokojącej i agresywnej polityki zagranicznych mocarstw ze swoim bagażem doświadczeń historycznych oraz zmian ustrojowych w kształtowaniu polityki sąsiedztwa Unii Europejskiej? Jaką istotną rolę odegrały w Europie: Unia Lubelska, wynikające z niej wojny o kształt granic z Rosją oraz Turcją i późniejsze konflikty z Ukrainą? Jak rozumieć i wykorzystywać wkład Polski w upadek komunizmu i doświadczenia skutecznej transformacji ustrojowej oraz gospodarczej? Jak współpracować ponad podziałami i stereotypami narodowymi?
Projekt prowadzony przez Gminę Lublin realizowany jest dzięki dofinansowaniu Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w ramach programu „Dyplomacja publiczna 2019”.
