W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie stosujemy pliki cookies. Korzystanie z serwisu lublin.eu oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim urządzeniu. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień Twojej przeglądarki. Więcej informacji znajdziesz w Polityce prywatności.
Tirana, Albania
Nazwa: Tirana
Kraj: Albania
Data podpisania umowy: 11.04.2019
Rodzaj umowy: list intencyjny
Rok podpisania umowy: 2019
Adres www: https://tirana.al/

Tirana jest stolicą i największym miastem Albanii położonym nad 3 rzekami: Lanë, Tiranë i Tërkuzë. Jest to największy ośrodek przemysłowy, centrum kulturalne i finansowe kraju. Leży 40 km od Morza Adriatyckiego, u stóp góry Dajti. Prezydentem miasta jest pan Erion Veliaj.

Pierwszy raz nazwa "Tirana" pojawia się w weneckich dokumentach z 1418 roku. Przedmiotem sporu jest jej pochodzenie, jedna z hipotez wywodzi ją od nazwy zamku Tirkan z I w. p.n.e., którego ruiny nadal można odnaleźć na zboczu góry Dajti. Inna wiąże ją z greckim słowem "τυρός" oznaczającym ser, który miał być w tej okolicy produkowany. Za datę założenia miasta przyjmuje się rok 1614, kiedy Sulejman Pasza Bargjini postawił szereg budowli użyteczności publicznej. W XVII wieku miasto stało się ośrodkiem handlowym, ale tak naprawdę nigdy nie zyskało większego znaczenia gospodarczego.

8 lutego 1920 roku, na mocy decyzji rządu tymczasowego, ustanowionego na kongresie w Lushnjë, Tirana stała się tymczasową stolicą Albanii (31 grudnia 1925 decyzja została uznana za ostateczną). Jest to czas intensywnego rozwoju miasta, wytyczane są nowe ulice, powstają budynki ministerialne, Bank Narodowy, Ratusz i Bulwar imienia Zogu I, który w Tiranie, we wrześniu 1928 roku proklamował monarchię i ogłosił się królem. 8 kwietnia 1939 wojska Benito Mussoliniego zajęły Tiranę, a król Zogu I musiał uciekać za granicę. 12 kwietnia sterroryzowany parlament przegłosował odsunięcie króla od władzy i zjednoczenie z narodem włoskim pod koroną króla Vittorio Emanuele III. W 1941 Enver Hodża założył Komunistyczną Partię Albanii, a Tirana stała się centrum albańskich komunistów, którzy organizowali tu ludzi do walki z okupantem. Po zaciekłej walce miasto zostało wyzwolone 17 listopada 1944 roku. Wkrótce potem powstał tu komunistyczny rząd, na którego czele stanął Enver Hodża. Podczas jego rządów w mieście powstało wiele monumentalnych budowli w stylu tzw. gigantyzmu hodżańskiego. W 1957 roku w mieście założono pierwszy w Albanii uniwersytet. Na przełomie lat 80. i 90. przez miasto przetoczyła się fala gwałtownych demonstracji, które ostatecznie doprowadziły do załamania się komunistycznego reżimu w 1991 roku. Reformy wolnego rynku otworzyły kraj na inwestycje zagraniczne, zwłaszcza w rozwój energetyki i infrastruktury transportowej.

Co warto zobaczyć?:

  • Plac Skanderbega. Na środku placu znajduje się 11-metrowy, spiżowy pomnik Jerzego Kastrioti Skanderbega. Pomnik postawiono w 1968 roku z okazji 500. rocznicy śmierci albańskiego bohatera narodowego. Przy placu znajdują się budynki: Muzeum Historycznego, Hotelu Tirana, Pałacu Kultury, Opery (pod którą kamień węgielny położył Nikita Siergiejewicz Chruszczow) i Banku Narodowego.
  • Meczet Hadżi Ethem Beja i Wieża Zegarowa. Budowę meczetu rozpoczął w 1789 roku Molla Bej, a zakończył w 1823 jego syn i jednocześnie prawnuk Suleimana Pashy - Hadżi Ethem Bej. Warto odwiedzić meczet z uwagi na piękne arabeski. Zaraz obok meczetu stoi wybudowana również przez Hadżi Ethem Beja Wieża Zegarowa. Jej budowa rozpoczęła się w 1822 roku, a zakończyła około roku 1830. Wieża ma 35 metrów wysokości i co ciekawe aż do roku 1970 była najwyższym budynkiem w Tiranie.
  • Plac Matki Teresy. Przy placu znajdują się główne budynki Uniwersytetu Tirańskiego i Politechniki Tirańskiej, Muzeum Archeologiczne, Akademia Sztuk Pięknych.
  • Cmentarz Bohaterów. Znajduje się na nim pomnik Matki Albanii. Cmentarz jest położony na zboczu góry, z pięknym widokiem na miasto.
  • Sky Tower. Wieżowiec, na szczycie którego mieści się restauracja z obracaną wokół pionowej osi budynku podłogą. Z restauracji można podziwiać panoramę miasta w promieniu 360 stopni.

Kultura:

  • Narodowe Muzeum Historyczne (Muzeu Historik Kombëtar) – największe muzeum albańskie otwarte 28 października 1981 roku. Na parterze budynku znajdują się eksponaty z prehistorii i starożytności, ułożone w porządku chronologicznym (łącznie ponad 400 obiektów). Większość eksponatów stanowią monety, biżuteria i przedmioty wotywne. Na pierwszym piętrze muzeum umieszczono eksponaty związane ze średniowieczną i nowożytną przeszłością Albanii. Drugie piętro muzeum zawiera ekspozycję poświęconą okresowi Odrodzenia Narodowego (1878-1912) i szczególnie rozbudowany dział poświęcony II wojnie światowej i działaniom albańskiego ruchu oporu (głównie ryciny, a także broń i wyposażenie wojskowe). W muzeum eksponowane są także przykłady albańskiej sztuki sakralnej (w tym 65 ikon prawosławnych z XIV-XIX w.), kilkadziesiąt strojów ludowych z XIX-XX w. (w tym stroje Arboreszy), a także ekspozycja poświęcona Matce Teresie z Kalkuty
  • Teatr Opery i Baletu (Teatri Kombetar i Operas dhe i Baletit) – największa scena teatralna w Albanii, mająca status sceny narodowej, powstała w 1953 roku. Od 1966 roku siedzibą teatru jest budynek Pałacu Kultury, zlokalizowany przy Placu Skanderbega. Budynek powstał w miejscu dawnego tureckiego bazaru, który zniszczono w latach 50. Uroczyste rozpoczęcie prac budowlanych odbyło się w 1959 roku, w czasie wizyty Nikity Chruszczowa w Tiranie. Współfinansowany przez ZSRR budynek miał być pomnikiem przyjaźni albańsko-radzieckiej. Po zerwaniu współpracy w 1961 roku, Albańczycy dokończyli budowę własnymi siłami. Uroczysta inauguracja miała miejsce w 1966 roku. Obecnie teatr zatrudnia 196 osób
  • Narodowa Galeria Sztuki (Galeria Kombëtare e Arteve) – galeria została oficjalnie otwarta w dniu 11 stycznia 1954 roku. Jej specjalnością jest sztuka socrealistyczna

Główne Uniwersytety:

  • Uniwersytet Tirański (Universiteti i Tiranës) – pierwszy albański uniwersytet założony w październiku 1957 roku. Pierwotna nazwa brzmiała Państwowy Uniwersytet Tirany (Universiteti Shtetëror i Tiranës). W latach 1985–91, na cześć zmarłego Envera Hodży, zwany był także Uniwersytetem Tirańskim im. Envera Hodży. Uczęszcza tu około 14 000 studentów, uczy ich ponad 600 wykładowców. Rektorem uczelni od 2008 roku jest Dhori Kule
  • Politechnika Tirańska (Universiteti Politeknik i Tiranës) – w 1991 roku, z istniejącego już Uniwersytetu Tirańskiego wyodrębniono wydziały inżynieryjno-techniczne i w ten sposób założona została Politechnika Tirańska. Obecnie na politechnice można studiować na następujących wydziałach: górniczo-geologicznym, elektrotechniki, mechanicznym, inżynierii matematyczno-fizycznej, inżynierii budowlanej, architektury i urbanistyki, oraz technologii informacyjnej. Na politechnice funkcjonuje również Instytut Nauki o Ziemi, Wodzie i Środowisku (Instituti i Gjeoshkencave dhe Energjisë , Ujit dhe Mjedisit). Rektorem uczelni jest Jorgaq Kaçani

Potencjał rynku albańskiego:

Polska ma z Albanią dodatnie saldo handlowe. Główne miejsce w polskim eksporcie do Albanii zajmują artykuły rolno-spożywcze, wyroby przemysłu elektromaszynowego, wyroby metalurgiczne, wyroby przemysłu chemicznego oraz wyroby ceramiczne. Z Albanii Polska importuje przede wszystkim wyroby przemysłu drzewno-papierniczego, wyroby przemysłu lekkiego, produkty pochodzenia roślinnego oraz produkty chemiczne. Jako potencjalnie perspektywiczne dziedziny przyszłej współpracy należy wymienić projekty dotyczące współpracy w branżach przemysłu wydobycia minerałów, ochrony środowiska, przetwórstwa rolno-spożywczego, wyrobów przemysłu obronnego i zarządzania kryzysowego, wyposażenia hoteli, turystyki oraz ratownictwa w sektorze górniczym.
Rolnictwo i handel zostały w Albanii prawie w 100% sprywatyzowane, co stwarza szerokie możliwości dla polskich inwestorów nawiązania współpracy, głównie w formie tworzenia spółek typu joint venture, w dostawach nawet prostych narzędzi i maszyn rolniczych.

Potencjał do rozwoju współpracy istnieje także w sektorze górniczym. Albania posiada wiele bogactw mineralnych, szczególnie chrom, miedź, żelazo, nikiel, bitum oraz węgiel. Sektor górniczy w Albanii nie jest wyposażony w nowoczesne technologie. Państwo udzieliło wielu koncesji zagranicznym firmom w tym sektorze, które jednak skoncentrowały się na wydobyciu minerałów bez dokonania inwestycji w nowoczesne technologie, czy też w poprawę w sferze ratownictwa górniczego. Krajowa Agencja Zasobów Naturalnych udziela informacji nt. zasobów naturalnych Albanii i funkcjonowania tego rynku.

W Albanii obecność polskich przedsiębiorstw jest niewielka, głównie w zakresie technologii informatycznych (Asseco SEE, Comarch).