Znajdujący się na Placu Litewskim Pomnik Unii Lubelskiej został wystawiony z inicjatywy Stanisława Staszica w 1826 r. Upamiętnia jedno z najważniejszych wydarzeń w historii Lublina - Unię Polsko - Litewską z 1569 r. Miejsce, w którym stanął pomnik nie jest przypadkowe. To właśnie tutaj obozowała szlachta litewska przybyła na sejm unijny.
Pomnik wystawiono w formie wysokiego na 13 metrów, żeliwnego obelisku na murowanym, kwadratowym podeście, licowanym granitowymi płytami. Na podeście znajduje się postument, z masywnym cokołem i wydatnym gzymsem, z napisami z mosiężnych liter i płaskorzeźbą od strony frontowej. Relief przedstawia dwie stojące kobiety (symbolizujące Koronę i Litwę), zwrócone ku sobie, podające sobie prawe dłonie, z tarczami herbowymi obydwu państw (Polski – Orzeł Biały i Litwy – Pogoń) między sobą. Jego autor, Paweł Maliński, zawarł w tym geście symboliczną jedność Polski i Litwy, które połączyła unia zawarta w Lublinie w 1569 roku. Na tyle dolnego fragmentu obelisku znajdują się zamykane na dwa zamki drzwiczki, pozwalające na wejście do wnętrza pomnika.
