Solaris
reż.: Andriej Tarkowski
scen. (na podst. powieści Stanisława Lema): Andriej Tarkowski, Fridrich Gorensztejn
zdj.: Wadim Jusow
muz.: Eduard Artiemiew
w.: Donatas Banionis (Kris Kelvin), Natalia Bondarczuk (Harey), Jüri Järwet (Snaut), Anatolij Sołonicyn (Sartorius), Nikołaj Grińko (ojciec Krisa), Władysław Dworżecki (Berton)
prod.: ZSRR 1972 (156 min)
Nagroda Specjalna Jury na MFF w Cannes '1972
(…) Kelvin, specjalista od psychologii kosmonautów otrzymuje polecenie udania się na planetę Solaris; ma zbadać, co stało się ze znajdującą się tam grupką uczonych; wiadomości, które od nich nadchodzą są niejasne. Opuszcza więc Ziemię, ale po przybyciu na miejsce nie może ocenić sytuacji. Jeden z mieszkańców nie żyje, dwaj pozostali zachowują się dziwnie. Treścią filmu staje się teraz dialog rozwijający się między trzema osobami, który powoli wszystko wyjaśnia. Okazuje się, że planeta posiada niezwykłą właściwość: materializuje, odtwarza z całą dokładnością obrazy, które ludzi noszą w sobie, które ukrywają na dnie świadomości. Kelvinowi objawia się postać jego żony; kiedyś popełniła samobójstwo, a bohater czuje się za to odpowiedzialny. Ta postać jest więc zarazem przedmiotem jego miłości i jego wyrzutem sumienia. Spór, który toczy się między mieszkańcami planety, tego właśnie dotyczy: czy człowiek powinien wlec za sobą we wszechświat swoje dawne problemy moralne, swoje poczucie odpowiedzialności za czyjś los? Czy w dobie „scientyzmu” nie powinien raczej pozbyć się raz na zawsze balastu, by sprawniej wypełniać swoje zadania techniczne, naukowe? Film Tarkowskiego opowiada się z całą siłą za przyjęciem odpowiedzialności moralnej. (…)
B.M. – FILM 24/1972
