"Tingatinga", wystawa malartswa afrykańskiego. Prace pochodzą ze zbiorów Muzeum Etnograficznego w Warszawie.
Tingatinga to oryginalne, jedyne w swoim rodzaju współczesne malarstwo Tanzanii. Swoja nazwe wywodzi od nazwiska twórcy, założyciela szkoły i stylu Edwarda Saidiego Tingatingi.
Początki zjawiska określanego dziś jako tingatinga siegaja przełomu lat 60. i 70. XX wieku, ale poprzez osobę twórcy wiążą sie z głębszą perspektywą czasową, historyczną i kulturową. Jak każda historia, w której zrządzenie losu i niezaplanowany obrót wydarzeń okazują się decydujące, tak i w powstaniu malarskiej szkoły tingatinga niepodważalna rolę odegrały koleje życia i ... śmierć E.S. Tingatingi.
Malarstwo tingatinga cechuje wewnętrzna różnorodność, jednak w jego czterdziestoletniej historii pewne cechy pozostają niezmienne. Są to przede wszystkim nieskrępowana wyobraźnia, prostota i naturalna, a nawet naiwna szczerość artystycznej wypowiedzi. Przedstawienia zwierząt, ludzi i zdarzeń mają wiele cech upodabniających je do dziecięcej wizji świata. Naiwność jest tu jednak świadomym zabiegiem, podobnie jak ekspresja i bogata kolorystyka. Równie świadome jest wyjście naprzeciw oczekiwaniom widza i zaspokajanie gustów jak najszerszej rzeszy odbiorców.
Obrazy powstawały i wciąż są malowane z myślą o tym, że mają się podobać zarówno miejscowym, jak i turystom oraz kolekcjonerom zainteresowanym sztuką afrykańską.
Można powiedzieć, że współczesne tingatinga jest lustrem odbijającym zróżnicowaną osobowość afrykańskiego twórcy, który w sposób radosny, czasem prześmiewczy i krytyczny, prezentuje świat widziany z perspektywy ulicy.
Obecnie głównymi ośrodkami szkół tingatinga są Dar es Salaam, Arusha oraz Zanzibar. Inspirująca historia i ewolucja stylu stworzyła fenomen na skalę światową. Malarstwo Tingatingi, którego początki wywodziły się z rodzinnego warsztatu pod baobabem, przeobraziło się w odrębny i rozpoznawalny trend współczesnej sztuki Tanzanii, tak chętnie eksportowany do Europy, Stanów Zjednoczonych czy Japonii.
OSOBA E.S. TINGATINGI
Historia ta zaczęła się około roku 1957, gdy młody męzczyzna wywodzący sie z ludu Makua opuścił swoja wioskę na południu ówczesnej Tanganiki (obecnej Tanzanii) i udał się w poszukiwaniu lepszego życia na północ.
Dar es Salaam, najwieksze miasto ówczesnej brytyjskiej kolonii, dało Edwardowi Saidiemu możliwość zarobku. Był ulicznym sprzedawcą, a później ogrodnikiem. Obdarzony talentem plastycznym, cechował sie też sporą pomysłowością, dorabiając wyplataniem koszyków, mat, haftowaniem narzut, poduszek, obrusów i serwetek. Malował także ściany domów, umieszczając na nich motywy i wzory z rodzinnych stron.
Na początku lat 60. XX wieku, w latach określanych dzisiaj jako "Dekada afryki", Tingatinga zetknał się z przybywającymi z ówczesnego Konga obwoźnymi artystami, którzy na ulicach Dar es Salaam sprzedawali malowane na płótnach kolorowe pejzaże.
Zainspirowany, Tingatinga również postanowił tworzyć obrazy, wypracował jednak własny styl.
Malował na płytach pilśniowych o wymiarach 60 na 60 cm, używając farb olejnych i wysoko połyskowych emalii.
Tematem jego dzieł były przede wszystkim afrykańskie zwierzęta (tzw. wielka piątka- najczęściej lwy i słonie)oraz sceny rodzajowe z życia krewnych wywodzących sie z ludu Makua.
Na obrazach widać było indywidualny kunszt Tinga Tingi: zwierzęta fantazyjnie wyginał, by wyglądały na dynamicznie sie poruszające.
Stosował świadomą deformację malowanych postaci, zachowując przy tym doskonałe wyczucie kompozycji i harmonii. Pierwsze prace, na których dominowały przedstawienia zwierząt oraz sceny rodzajowe, sprzedawał bezpośrednio na ulicy, w sąsiedztwie wielkiego bazaru Dar es Salaam, metropolii nie podlegającej juz Tanzanii.
W przeciągu zaledwie paru lat obrazy Tingatingii stały się rozpoznawalne, choć artyście niezbyt długo dane było poczuć smak sławy.
W 1972 roku, mając zaledwie 40 lat, zmarł tragicznie w ulicznej strzelaninie.
Wystawę można oglądać od pn do pt w godz. od 10-18 do 24 marca.
